Auteursrechten kleuren voor volwassen

Wat zijn nu de auteursrechten? 
Na een tijdje zoeken ben ik op de Engelse website gekomen van de auteur Nerine Martin Ik heb gevraagd of ik deze mocht plaatsen op mijn blog. En de toestemming is er.  Er is al altijd verwarring geweest te zijn omtrent auteursrechten. Vele mensen weten niet dat ze de auteurswet overschreden hebben. Dit schrijft Nerine Martine om een aantal kwesties omtrent het auteursrecht op kleurplaten, kwesties die ze geregeld ben tegengekomen met zowel kleurders als tekenaars, te verduidelijken. 

Auteursrecht staat jou toe tekeningen te kleuren die je voor persoonlijk gebruik hebt gekocht. 

JA: Je ingekleurde originele werk weggeven aan wie je maar wilt en je deels of volledig ingekleurde werk online plaatsen b.v. in Instagram en Faceboekgroepen om ze met anderen likers van je pagina te delen.

Neen: Ongekleurde kopieën/scans aan iemand anders geven zelfs niet als het een gratis (freebie)  door de artiest geposte tekening is!
Zeker ook niet ongekleurde tekeningen online zetten !
Hou er altijd rekening mee dat je auteursrechtelijk beschermd werk niet mag verspreiden, zelfs niet als je ervoor betaald hebt!

Wil je een gratis tekening delen, deel dan de link naar waar de artiest het heeft geplaatst, zodat anderen die website kunnen bezoeken en de tekening zelf kunnen downloaden. Dit is uiterst belangrijk voor de artiest, dit is zijn/haar kostwinning!

Hier zijn een paar veelgestelde vragen en misvattingen over auteursrecht:

“Als ik geen geld verdien met het weggeven van een lege kleurplaat of een elektronisch bestand, schend ik geen auteursrechten.”
 
FOUT! Herinner je je Napster nog? Er werd gedeeld, er was geen geld mee gemoeid en ze vermeldden de artiesten. Toch was het nog steeds illegaal. Jij hebt de kleurplaat niet gemaakt, dus als je origineel werk verspreidt dat niet van jou is, overtreed je de wet – zelfs als je de artiest erbij vermeldt.

“Ik ben een groot fan van deze illustrator. Zal het weggeven van zijn/haar kleurplaten hem/haar uiteindelijk niet meer verkopen opleveren?”
 
Dit is net zoiets als naar iemands kantoor gaan, zijn salaris pakken en het weggeven aan andere mensen, omdat je zo enthousiast bent over zijn werk. Als je een auteursrechtelijk beschermde tekening weggeeft, gaan de mensen die het gebruiken niet ineens op een holletje naar de winkel om boeken te kopen met kleurplaten die ze net al gratis gekregen hebben.
Als je fan bent van het werk van een illustrator en dit met anderen wilt delen en verspreiden, kun je die illustrator het beste ondersteunen door je gekleurde werk te delen met zijn/haar naam erbij en waar je het origineel vandaan hebt (zoals de naam van het kleurboek en/of de website van de illustrator). Het is vrij gebruikelijk dat kleurders willen weten waar een gekleurde plaat vandaan komt en met welke materialen er is gewerkt om de plaat te kleuren, dus als je dat er nou meteen bij vermeldt als je een ingekleurde plaat plaatst, heb je alle mogelijke vragen op voorhand al beantwoord.

“Ik heb het kleurboek/de kleurplaat gekocht en ervoor betaald, dus het is van mij en ik kan ermee doen wat ik wil.”
 
Auteursrecht verbiedt elke verspreiding of reproductie van het originele werk. Wanneer je een film of CD koopt, geeft dit je niet het recht om kopieën te branden en weg te geven of online te plaatsen voor anderen om te downloaden – dezelfde regel is van toepassing op kleurboeken en –platen.

“Wordt het delen van scans of kopieën van lege kleurplaten met een vriend(in) gezien als persoonlijk gebruik?”
 
Persoonlijk gebruik betekent voor jouw eigen gebruik. Als je een kopie aan een vriend(in) wilt weggeven, moet je de originele fysieke pagina geven die je gekocht hebt of een nieuw boek kopen om weg te geven. Net als met elk fysiek product, elke keer dat je het iemand cadeau wilt doen zul je het opnieuw moeten kopen. Dus ja, je mag een originele ongekleurde (of gekleurde) pagina uit een fysiek boek dat je hebt gekocht snijden/scheuren en weggeven, maar je mag het niet kopiëren of scannen om te verspreiden. Ook mag je een elektronisch bestand dat je hebt gekocht (zoals een PDF-bestand of een e-book) niet delen. Als je een bestand met een vriend(in) wilt delen of cadeau wilt doen, zul je een nieuwe elektronische kopie moeten kopen of je vriend(in) vragen om zijn/haar eigen kopie te kopen.

“Ik vond deze kleurplaat op Pinterest of via Google, en ik kan de originele maker niet benoemen want die staat er niet bij. Dit is de fout van de originele artiest, dan had die er maar een naam op moeten zetten.”

 De meeste van de ‘gratis’ kleurplaten die online en op Pinterest geplaatst zijn, zijn jammer genoeg gestolen van de oorspronkelijke artiesten. Als je langs een fiets loopt waar geen naam op staat, wil dit niet zeggen dat ie van jou is. Zoals bij elk ander artikel geldt dat alleen maar omdat er geen naamkaartje aan hangt het nog niet wil zeggen dat het dan van jou is. We zijn volwassenen en er mag van ons verwacht worden dat we beseffen dat het internet geen speeltuin is waar ‘wat je vindt mag je houden’ geldt. Het is betrouwbaar als kleurplaten door de tekenaars zelf zijn geplaatst als gratis download, of worden verkocht vanaf hun eigen Facebookpagina of website. Mogelijk dat je wel eens is opgevallen dat bij alle plaatjes die je via de Google zoekmachine vindt een waarschuwing staat: “Afbeeldingen kunnen auteursrechtelijk zijn beschermd” – dus het argument dat ze vrij van auteursrecht zijn omdat je ze via Google of op Pinterest hebt gevonden is ongeldig.
Het gebruiken van woorden als ‘Alle rechten behoren aan de originele artiest’ wanneer je auteursrechtelijk beschermd materiaal online plaatst, betekent niet dat je de auteurswet niet overtreedt. Vandaag de dag moeten artiesten/illustratoren hun werk online plaatsen om het te promoten – dat betekent niet dat het dan in orde is om het te stelen. Je steelt ook niet van een toonbank in een winkel (laat staan de hele toonbank) – hetzelfde is van toepassing op de online aanwezigheid, de virtuele ‘toonbank’, van een artiest.

“Ik heb kanker/een ziekte/ben gehandicapt, kan ik deze plaat niet gewoon kleuren zonder dat ik ervoor hoef te betalen? Ik doe er niemand kwaad mee.”
 
Als iemand ziek is wil dat niet zeggen dat ze maar een winkel in kunnen gaan en spullen van de schappen kunnen pakken zonder ervoor te hoeven betalen – auteurswetten gelden voor iedereen, ongeacht hun gezondheidstoestand. Check eens bij je ziekenhuis of artsen. Veel illustratoren doneren heel vrijgevig kleurplaten en –boeken bij kankercentra en andere medische instellingen om gebruikt te worden door mensen die behandelingen als chemotherapie, nierdialyse en vele andere medische protocollen ondergaan.
Vaak willen mensen die weten dat iemand ziek is wel helpen, maar ze weten niet hoe. Laat je vrienden en familie weten dat je graag een bepaald kleurboek wilt hebben. Vraag het voor je verjaardag of voor een van de feestdagen. Kleurboeken zijn cadeaus die uren plezier geven voor een lage prijs. Bekijk de websites van artiesten/illustratoren voor legale voorbeelden, bijna alle tekenaars bieden gratis voorbeelden aan op hun websites of Facebookpagina’s. Word lid van etische kleurgroepen (die de auteurswet respecteren) en doe mee met een van de vele weggeefacties. Maar bovenal, stel jezelf de vraag: “Zal het werkelijk mijn gezondheid en herstel ten goede komen als ik gestolen artwork/tekenwerk kleur?”

Misdrijf

Dit is geen misdrijf zonder slachtoffers. Het cliché over hongerende artiesten heeft een grote kern van waarheid, want kunst in het algemeen is niet het meest winstgevende vakgebied. Kleurboekenauteurs zijn echte mensen die worstelen om hun rekeningen te betalen en hun gezinnen te onderhouden. Velen zijn alleenstaande ouders, hebben beperkingen die ze verhinderen om buitenshuis aan het werk te kunnen, of hebben te kampen met gezondheidsproblemen die maken dat ze niet in staat zijn om in een kantooromgeving te werken. Sommigen werken fulltime en blijven lang op na hun werk, en nadat de kinderen in bed liggen, en missen slaap om toch aan hun materiaal te kunnen werken – hopend op een beetje extra inkomen om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen.
Kunst mag dan makkelijk lijken, maar er gaat enorm veel werk, en kosten, in zitten. Kosten zoals pennen, papier, markers, potloden, gummen, scanners, computers, camera’s, printers en software. Voeg daarbij de tijd die nodig is om een onderwerp van tevoren te onderzoeken, dan een kleurplaat te tekenen, op te ruimen, het klaar te maken om te publiceren (en ook nog om te leren hoe het allemaal werkt als je wilt publiceren), en het dan op te maken voor een boek of een online winkel, het online plaatsen voor verkoop, plus de gigantische hoeveelheid tijd die erin gaat zitten om het werk verkocht te krijgen, de marketing. En als er uiteindelijk geld verdiend wordt, heb je nog de tijd en kosten van de boekhouding.
Dit is allemaal exclusief de tijd die nodig is om de kunst zelf te leren tekenen, door uren van hard werken en oefenen, of de kosten van kunstlessen en college cursussen. Mensen schijnen te denken dat artiesten ter wereld komen met hun aangeboren talent, maar niemand lijkt zich te realiseren dat ze ontelbare uren besteden aan het aanscherpen van hun vaardigheden.
Zoals elke illustrator zal beamen die ooit heeft moeten leren hoe je lippen, haar, vacht, ogen, handen, of een landschap dat er driedimensionaal uitziet tekent, is er een ware worsteling en veel werk betrokken bij het leren maken van kunst.

“Nu heb ik het gevoel dat ik niks meer online kan posten zonder bang te zijn de wet te overtreden.”
 
Het is prima om je werk in uitvoering van een kleurplaat te plaatsen evenals de kleurplaten die je helemaal klaar hebt. Schrijf er alleen bij elke foto/scan die je plaatst bij wat de bron is, uit welk boek het komt en wie de tekenaar is. Kleuren zou plezierig en ontspannend moeten zijn. Alcohol drinken is legaal; dronken autorijden niet. Politieagenten zijn geen pretbedervers als ze mensen arresteren die onder invloed rijden, en zo zijn ook illustratoren/artiesten die hun auteursrechtelijk beschermde werk en hun bron van inkomsten willen bewaken geen pretbedervers.
Je kunt kleurboeken kopen (en ze zijn nu werkelijk overal verkrijgbaar – boekwinkels, supermarkten, lageprijswinkels als Action, noem ze maar op), of kleurplaten downloaden uit de onlinewinkels van de illustratoren. Als je maar een klein budget hebt, kijk dan eens op de websites of Facebookpagina’s van illustratoren voor gratis downloadbare kleurplaten, of vraag kleurboeken cadeau aan vrienden of familie. Download ze niet van Google, of van oppervlakkige websites die vol staan met gratis kleurplaten (vooral de buitenlandse – je kunt er eenvoudig een virus of spywarebesmetting oplopen als toevoeging op de gestolen tekeningen) en download niet van Pinterest. Dat zijn eenvoudige vuistregels om kleuren leuk en stressvrij te houden, zoals het hoort te zijn.
Ik pak het onderwerp auteursrecht aan, omdat ik meerdere kleurboekenauteurs heb meegemaakt die zijn gestopt of ontmoedigd zijn geraakt vanwege de diefstal van hun werk. Als je de overtuiging hebt dat illustratoren pretbedervers zijn door over hun auteursrechten te beginnen, stel je dan eens voor dat iemand jouw portemonnee steelt en jij de politie niet belt omdat je het plezier van diegene niet wilt bederven. Illustratoren/artiesten hebben net zoveel plezier in het offline laten halen van hun illegaal geplaatste werk als dat jij er plezier in zou hebben om een aangifteformulier in te vullen bij de politie nadat iemand je eigendommen heeft gestolen.
Ik heb bij verschillende artiestenvrienden hun reacties gezien als ze ontdekten dat hun werk gestolen was: shock, verdriet, frustratie, boosheid, machteloosheid. Vele uren gingen er zitten in het omgaan met zo’n incident en sommigen zijn dagen- en soms wekenlang daarna niet in staat om te tekenen. Ik ken deze gevoelens goed, omdat het precies is hoe ik me voelde nadat er ingebroken was in mijn huis en nadat mijn portemonnee was gestolen. Het doet me verdriet als ik zie dat mijn vrienden zich zo voelen.

Waarom plezier hebben over de rug van een ander? Laten we het legaal en eerlijk houden! Anders eindigen we straks allemaal met het kleuren van stokfiguurtjes – en wat is daar de lol dan nog van? De originele tekst van bovenstaand artikel komt uit het Engels en is hier te vinden. De Nederlandse  vertaling is al eerder vertaald geweest, deze vond ik via kleurvolwassen.nl